Co dalej z ul. 3 Maja?

Tak w skrócie wyglądają dalsze plany miasta dotyczące ul. 3 Maja, które zostały zaprezentowane podczas piątkowej konferencji prasowej podsumowującej dotychczasowy okres realizacji w Dąbrowie Górniczej projektu „Żywa ulica”.

- Ulica 3 Maja, jedna z najstarszych i kiedyś jedna z najważniejszych ulic Dąbrowy Górniczej w ostatnich latach znacznie podupadła. Zdominowana przez banki, zapchana byle jak zaparkowanymi samochodami oraz oszpecona przez wszędobylskie szyldy i reklamy zdecydowanie wymaga przemyślanej przemiany. Nie są to tylko nasze spostrzeżenia, ale również wielokrotnie taką potrzebę wskazywali sami mieszkańcy i użytkownicy ul. 3 Maja – mówił na konferencji Damian Rutkowski, zastępca prezydenta Dąbrowy Górniczej.

Okazją do zmiany tego stanu rzecz okazał się projekt „Fabryka Pełna Życia – rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej”. Jego celem jest tworzenie wspólnie z mieszkańcami i przedsiębiorcami koncepcji funkcjonalnej i przestrzennej nowego centrum miasta.

- Ministerstwo Rozwoju, z którego na realizację tego projektu uzyskaliśmy prawie 4 mln zł, wymagało od nas zastosowania innowacyjnych rozwiązań przy projektowaniu zmian w śródmieściu, dlatego zdecydowaliśmy się na współpracę z Fundacją Napraw Sobie Miasto, która zaproponowała nam projekt „Żywa ulica” i która ma już doświadczenie w realizacji podobnych projektów np. w Łodzi czy Krakowie – dodał wiceprezydent Rutkowski.

A dlaczego akurat projekt „Żywa ulica”? Ponieważ jego formuła daje możliwość sprawdzenia planowanych zmian przed ich ewentualnym wprowadzeniem na stałe.

- Za pomocą uproszczonych modeli w skali 1:1 pracujemy nad pomysłami przestrzennymi i organizacyjnymi dla wybranej ulicy. Pokazujemy, że zmiany są w ogóle możliwe i wyznaczamy ich kierunek, o którym później szeroko dyskutujemy z mieszkańcami i użytkownikami ulicy. W ten sposób możemy podważyć przyjęte na początku zasady lub tylko skorygować detale – mówi Paweł Jaworski, urbanista z Fundacji Napraw Sobie Miasto i dodaje, że zastosowanie prototypów w krzykliwych kolorach prowokuje użytkowników ulicy do rozmów i odniesienia się do zaproponowanych rozwiązań i skutków ich wdrożenia.

5 października na ok. 250 metrowym fragmencie ul. 3 Maja wprowadzono zakaz ruchu pojazdów z wyłączeniem mieszkańców ul. 3 Maja, dostawców w godzinach 23:00-10:00 oraz służb miejskich i rowerzystów. Obszar ten objęto także strefą zamieszkania czyli ograniczeniem prędkości do maksimum 20 km/h, dopuszczono poruszanie się pieszych po całej szerokości ulicy oraz postój wyłącznie w miejscach oznaczonych. Dodatkowo na ulicy pojawiła się nowa zieleń i tymczasowe meble miejskie powodujących esowanie pasa jezdni dla samochodów.

- Jednocześnie ze zmianą organizacji ruchu rozpoczęliśmy badania przestrzeni publicznej. Z tego względu na prototypowanie nowych organizacji ruchu i zagospodarowania ul. 3 Maja spoglądamy poprzez dane. Pierwsze dotyczą zmienności potoków ruchu, a opracowaliśmy je na podstawie nagrań z monitoringu wizyjnego Straży Miejskiej. Drugie odnoszą się do sposobu postrzegania przekształceń przez różnych użytkowników ulicy – mówi Paweł Jaworski.

Co z tych danych wynika? Przede wszystkim na ulicy pojawiło się więcej pieszych. Co prawda w godzinach porannych i wieczornych zmiany nie są istotne, ale w okolicach południa i godzinach popołudniowych wzrost był znaczący. W szczycie popołudniowym (15:00-17:00), w trakcie pierwszych 15 minut każdej godziny, przed rozpoczęciem działań zliczono 216 osób, a w trakcie prototypowania - 336. Jest to wzrost o ponad 50 procent.

Poza obserwacją ruchu, fundacja realizowała też badania ankietowe. Łącznie zebrano 246 ankiet, z czego 102 zostały wypełnione przez mieszkańców ulicy, a 87 przez osoby pracujące lub prowadzące tam swoją działalność.

W liczbach bezwzględnych zdecydowana większość badanych (70%) popierała ograniczenia ruchu samochodowego na zmienianym odcinku ul. 3 Maja. Przeciwnych temu rozwiązaniu było 22% respondentów. Analizując wypowiedzi samych mieszkańców, większość z nich (85%) popierała wspomniane ograniczenia. Przeciwnych było 11%. Z kolei większość przedsiębiorców i pracowników usług (53%) była przeciwna wskazanym ograniczeniom. Popierało je 30%.

- Wyniki te pokazują, że większość mieszkańców dobrze ocenia przyjęty przez nas kierunek, dlatego jesteśmy zdeterminowani, aby odebrać ulicę 3 Maja samochodom i przywrócić ją mieszkańcom. Mamy też świadomość, że nie wszyscy dobrze oceniają zaproponowane rozwiązania, dlatego chcemy dalej z nimi rozmawiać i wspólnie wypracować takie rozwiązania, które w ramach projektu „Żywej ulicy” odpowiedzą również na ich potrzeby – podsumował Damian Rutkowski.

Jakie więc zmiany czekają ul. 3 Maja w przyszłości?

Zostanie tu zrealizowany deptak lub pierwszy w regionie woonerf - rozwiązanie urbanistyczne charakteryzujące się wysokim poziomem bezpieczeństwa ruchu oraz walorami estetycznymi i użytkowymi. Ulica tego typu zapewnia dostęp samochodowy w niezbędnym zakresie, jednak ruch pieszy jest traktowany na niej priorytetowo. Dodatkowym wyróżnikiem takiego miejsca jest infrastruktura rekreacyjna dla mieszkańców, której zawsze brakuje w gęstej zabudowie śródmiejskiej.

Zmiany, po etapie prototypowania, będą wdrażane w kilku krokach:

• etap 2 - 2017 rok – wprowadzenie trwalszych i mobilnych mebli w nowym układzie, działania animacyjne realizowane przez instytucje kultury i NGO, opracowanie koncepcji przebudowy ulicy i aranżacji na 2018 r.,
• etap 3 - 2018 rok – wymiana oświetlenia na ekologiczne typu LED, uporządkowanie zieleni, wprowadzenie nowych mebli miejskich, opracowanie dokumentacji budowlanej oraz wykonawczej dla przebudowy ulicy, działania animacyjne realizowane przez instytucje kultury i NGO,
• etap 4 - 2019 rok – przebudowa ulicy

Bartosz Matylewicz